Denizyolu Taşımacılığında FCL ve LCL Seçenekleri: Hangisi İşinize Daha Uygun?

Denizyolu taşımacılığında FCL ve LCL seçenekleri, maliyet, hız, risk ve operasyonel esneklik arasında doğru dengeyi kurmak isteyen ihracatçı ve ithalatçılar için kritik bir karar noktasıdır. İlk 100 kelimede açıkça vurgulayalım: Denizyolu taşımacılığında FCL ve LCL seçimi; yük hacmi (m³), ağırlık, teslim tarihi hedefi, hasar riski toleransı, gümrük prosedürleri ve toplam sahip olma maliyeti (TCO) açısından doğrudan etki yaratır. MSM Global Lojistik olarak, hat anlaşmaları, konsolidasyon ağları ve uçtan uca takip altyapımızla hangi senaryoda hangi modu kullanmanız gerektiğini veriye dayanarak planlıyor, bütçeyi ve teslimat performansını aynı anda optimize ediyoruz.

FCL ve LCL nedir? Temel kavramlar

FCL (Full Container Load): Konteynerin tamamı tek bir göndericiye ayrılır. 20’ DC, 40’ DC veya 40’ HC gibi standart ölçüler kullanılır. Kargo konteyner içinde tek sahibin kontrolünde olduğu için hasar/karışma riski düşüktür, operasyon adımları daha hızlıdır.

LCL (Less than Container Load): Bir konteyneri birçok gönderici birlikte paylaşır. Yükünüz konsolidasyon deposunda diğer gönderilerle birleştirilir, varışta de-konsolide edilip alıcıya yönlendirilir. Küçük ve orta hacimler için nakit akışı dostudur.

Fiyatlandırma nasıl çalışır? (Maliyet anatomisi)

FCL: Konteyner başına navlun. Buna ek olarak çıkış ve varış THC (Terminal Handling Charge), dök./yaz. (dokümantasyon), BAF/LSS gibi yakıt ve çevre kalemleri, demurraj/detant (liman ve konteyner kullanım) ücretleri ile iç taşıma masrafları eklenir.

LCL: Genellikle W/M (Weight or Measure) mantığıyla fiyatlanır; yükünüzün m³’ü ile metrik tonu kıyaslanır ve büyük olan değer baz alınır. Konsolidasyon/de-konsolidasyon, varış terminal elleçleme ve “CFS” (Container Freight Station) ücretleri kalemi eklenir. Küçük hacimde birim fiyat avantajlı görünse de toplam ek ücretleri hesaba katmak gerekir.

Hız ve süre

• FCL tipik olarak daha hızlıdır: Konsolidasyon beklemez, kesim saatleri (cut-off) daha nettir.
• LCL konsolidasyon/de-konsolidasyon nedeniyle 1–4 gün ek süre alabilir; yoğun hatlarda bu fark artıp azalabilir.

Risk ve hasar olasılığı

• FCL: Tek sahip → daha az elleçleme → daha düşük hasar/karışma riski.
• LCL: Çoklu elleçleme ve çoklu sahiplik nedeniyle paketleme kalitesi kritik hâle gelir.

Hangi durumda FCL daha uygun?

• Hacim eşiği: Genelde 15–18 m³ ve üzeri yüklerde 20’ DC ile FCL toplamda daha ekonomik ve hızlı olur. 40’lık için eşik daha yüksektir (yaklaşık 27–30 m³+).
• Kırılgan/hassas yük: Elleçleme azalacağı için FCL önerilir.
• Zaman hedefi sıkı: Konsolidasyon beklememek için FCL avantajlıdır.
• Gizlilik/değer: Tek sahipli kapalı konteyner güvenlik ve gizlilik sağlar.
• İç taşıma verimi: Kapıdan kapıya sabit randevularla akış daha kolay kurgulanır.

Hangi durumda LCL daha uygun?

• Düşük/orta hacim: 1–12 m³ bandında, düzenli küçük gönderilerde nakit akışını zorlamadan sevkiyatı sürdürür.
• Talep belirsizliği: Pazar testleri, lansman öncesi düşük parti denemeleri.
• Depolama baskısı: Büyük parti yerine sık aralıklarla küçük parti sevk ederek stok riskini azaltır.
• Çok noktaya dağıtım: Varış ülkesinde farklı şehirlere parça parça dağıtım planlanacaksa LCL esneklik sağlar.

Mini hesap: LCL mi FCL mi?

• Senaryo A – 18 m³/4,5 ton İstanbul → Hamburg
  LCL’de W/M fiyatı 45 USD/m³ olsun: 18 × 45 = 810 USD + CFS/THC/evrak (~250–350 USD) ≈ 1.060–1.160 USD.
  Aynı hat için 20’ DC FCL all-in 1.150–1.300 USD ise, FCL hız ve risk avantajıyla toplamda daha rasyonel olabilir.
• Senaryo B – 8 m³/1,2 ton İzmir → Mısır
  LCL 8 × 55 = 440 USD + kalemler (~220 USD) ≈ 660 USD.
  20’ DC FCL 1.000+ USD ise, LCL net avantajlı görünüyor.

Rakamlar hat ve sezona göre değişir; amaç karar mantığını göstermektir.

Gümrük ve evrak perspektifi

• FCL: Gönderici bazlı tek konşimento (B/L) ve tek beyan akışı çoğu zaman daha sade bir gümrük süreci doğurur.
• LCL: Konsolidatör master B/L + house B/L yapısı; varışta de-konsolidasyon ve CFS işlemleriyle ek adımlar barındırır.

Belgelerde hatasız GTİP, menşe, ambalaj tipi ve ölçülerin doğruluğu gecikme ve ek maliyetleri önler. LCL’de özellikle koli listesi (packing list) ve etiketleme standardı hayati önem taşır.

Paketleme ve yük güvenliği ipuçları

• Palet standardı: Euro/ISPM-15 damgalı paletler, doğru yükseklik (genelde 1,6–1,8 m sınırı), ağırlık dağılımı.
• Kutu optimizasyonu: Boşlukları azaltın; LCL’de çarpışma riskine karşı iç dolgu ve köşe koruyucu kullanın.
• Neme karşı koruma: Deniz yolunda yoğuşma riski için nem tutucu (desiccant) ve streç + shrink kombinasyonu.
• Etiket ve işaretler: Varış limanı, koli no, brüt/net ağırlık, yön okları, kırılgan uyarıları.

Süre, planlama ve kesim saatleri (cut-off)

• FCL: Liman/terminal cut-off, gümrük kapanış ve gemi kalkış saatleri net takvime bağlanır; sürpriz azdır.
• LCL: Konsolidasyon deposunun kapanış saati + gemi cut-off’ları; planlamada 24–72 saat esnek pencereler fayda sağlar.

Sürdürülebilirlik ve TCO etkisi

• FCL yüksek dolulukta gemide birim başı emisyonu daha iyi ölçekler; boş kilometreleri azaltan iç taşıma planı ile desteklenmelidir.
• LCL stok fazlasını ve atıl sermayeyi önleyerek finansal sürdürülebilirliğe katkı sağlar.
• Doğru mod karması (ör. ihracatta LCL ile pazar testleri, düzenli akışa geçince FCL) hem CO₂ hem TCO açısından optimum sonuç üretir.

7 soruda karar ağacı

1. Yük hacminiz düzenli olarak 15 m³+ mı? → Evet: FCL’e bakın.
2. Ürün kırılgan/ yüksek değerli mi? → Evet: FCL öncelikli.
3. Teslim tarihi sıkı mı? → Evet: FCL, gerekirse premium servis.
4. Talep belirsiz mi, pazar testi mi? → LCL ile başlayın.
5. Varışta birden fazla şehire dağıtım var mı? → LCL ve iç dağıtım kombinasyonu.
6. Nakit akışı kritik mi? → LCL’le küçük partiler.
7. Gümrük/evrak kapasiteniz sınırlı mı? → FCL’de sade akış avantajlı olabilir.

Sık yapılan hatalar

• Sadece navluna bakmak: LCL’de CFS/terminal kalemleri; FCL’de demurraj/detant risklerini hesaba katmamak.
• Eksik paketleme: LCL’de yetersiz iç dolgu/köşe koruması hasar riskini büyütür.
• Yanlış hacim ölçümü: m³ hesap hataları yanlış mod seçimine yol açar.
• Planlama gecikmesi: Cut-off kaçınca tüm plan bozulur, ek maliyet doğar.
• Sigorta ihmalı: Deniz taşımacılığında poliçe kapsamını netleştirmemek stratejik hatadır.

Sektörel kullanım örnekleri

• Tekstil/perakende: Koleksiyon lansmanı öncesi LCL ile hızlı numune/ön parti, ardından FCL ile ana sevkiyat.
• Endüstriyel yedek parça: Düşük hacimli ama düzenli sevkiyatlarda LCL; sezonluk piklerde FCL.
• Gıda/ambalaj: Hijyen ve hasar riski nedeniyle doluluğa yaklaşınca FCL; küçük kampanya partilerinde LCL.
• Elektronik: Yüksek değer + hassasiyet → paketleme güçlendirilerek mümkünse FCL.

MSM Global Lojistik yaklaşımı

MSM Global Lojistik, hat bazlı navlun anlaşmaları, konsolidasyon depoları, çoklu taşıyıcı entegrasyonları ve uçtan uca takip altyapısıyla denizyolu taşımacılığında FCL ve LCL kararını veriye dayalı hale getirir.

• Tek ekran izlenebilirlik: Rezervasyon, cut-off uyarıları, gemi kalkış/varış, varış CFS süreçleri ve kapı teslim milestone’ları.
• Maliyet simülasyonu: LCL vs. FCL için anlık karşılaştırma; CFS, THC, demurraj/detant ve iç taşıma dahil TCO tabloları.
• Paketleme danışmanlığı: Hasar oranını düşüren kutu/palet ve nem koruma önerileri.
• Gümrük ve evrak uyumu: Konşimento, menşe ve GTİP doğrulama; varış ülkesi gereklilikleriyle uyumlu kontrol listeleri.

İşletmenizin ürün karması, sipariş frekansı ve hedef limanlarına göre denizyolu taşımacılığında FCL ve LCL için kişiselleştirilmiş bir rota-plan, maliyet karşılaştırması ve 90 günlük pilot akış hazırlayalım. Ekibimizle temasa geçtiğinizde, ilk sevkiyatınızdan başlayarak KPI panosu ile performansı şeffaf biçimde izler, maliyeti ve süreyi birlikte iyileştiririz.